Vertelsel van vraoger

Dit soort armoedige woningen kwamen vroeger voor op het Zuiderveld in Enter, waar dit verhaal speelt.

’t Was laate in ’n haarfs. De meeste blaa wadden van de beume, de beeste op ’n stal en de dinge van ’t laand. Weg en wier zat er nog een kleen heuken ѐѐpel in meer dat gaf toch neet. Un nes was kaal.
Effen vuurbie un klimtoen (woe vrooger Karel de duuvel woonen) kwammen Piel-Jantje en ’n Slaamp an goan. ’t Wadden een paar slachters van ’n aolen stiel. Ze keeken neet op un hoar en neet op ne borrel. Meer aans beste keels, ze wadden van anzeen. ’t Leup tiegen twij donker. De wind haalen aan en kwam hol en heungerig oaver un kalen nes boolderen. Zo nauw en dan veul der nun druppel rêêgn en groote wolkenplêês jaggen duur de log, eg haarfs weer. “Wie kriengt dikke rêêgn”, zeg Jantjen. “Wat zeej Va?”, zee ’n Slaamp.
Un Slaamp zee altied Va tiegen Jantje. ’t Was niks gen familie, meer hij zee dat nouw eenmoal en de leu wussen neet aans. “Jao dikke rêêgn, laowe angoan dawwe der komt.”
Ze mossen achter noar ’t Zoekerveeld hen ofsnien. Nauw had in die daage gen mens der wat met op um zo tiegen ’n oavond ’t veeld op te goan, want ’t was ter altied neet pluus. Aj ten minsen de aole leu konnen gleuven, wat ze zoo op de lange winteraovonde umt veur verteln. ’t Mos ter gewoonweg zwart ween van de witte wieve, klinkwiefkes, weerwulfe, heuffenkaters en aander spookgerij. Um nog meer te zwiegen oaver de keels zonder kuppe die der bie nach en ontied rond bungeln.
Het scheen of de duuvel heer en measter was an ’t veeld in die daage, ’t zag ter duuster oet, nums zag leg. Doe ze doar nen êêne worn hen egaone kwammen ze biejt ’t Barghoes. De duure wijen met nun smak lös en de Gije kwam boeten. “Goan oavond keels. Woe zal’t nog zo laate hen?”“Wie munnen naort Overdiek hen ofsnien Gait.”
Barghoes-Gait was twijmoal trouwt ewes en ziene eerste vrouwe kwam van ’t Overdiek. Hij ging der völle hen kuiern. “ ’k Goa doa met oew hen” , zee de Gije. Hij sprung in ‘t hoes , schoot in ’t buis, num ne proeme en met zien drijen gungen ze as streupers achter mekaa ’t veeld in. ( Doewt de duure achter Gait dichte sleug sprung der nen grooten zwatten kater in de vensterbaanke en keek eer noa).
Zonder sprekken gungen ze veerder, of en touw keek Gait umme of eer ok wat noa kwam. De weend klagen duur de leege dannen en elsbuske. In de buurte van Hagers blekken nun hond en boaven ’t venne zweurf zo nauw en dan un dwaoalluchjen. Zonder veerder ongemak kwammen ze biej ’t Overdiek. ’t Overdiek was un oalderwets lös hoes. Vuur de baovenduur stun ne putte van tonnen, an wierskantn van ’t hoes hooge aole dannen. Het leg was aan en de blinden nog neet dichte, ie kon zo nao binnen zeen.
Un Slaamp truk an ’t tenok en de duur gung lös. ’t Oale Dinemeuje zat op ’t ene knei met de smorre boaven het veur. OaLbert keern de delle an. “Goan oavond leu.”“Goan oavond keels, waj ok met ekumn Gait?”“Joa”, zee Gait. Oalbert zat ’n bessem tiegen’n stiel en zee wie goat koffie drinken. Ze drunken koffie en doarnoa gaspelen Piel-Jantjen de messe lös en ze gungen an ’t ofsnien.
’t Was de gewoonte dat ter met ‘t slaggen en ’t ofsnien nen stroeven borrel edrunken wudden. As ze een zetjen an ’t ofsnien zunt ewes zeg Oalbert “keels lengt de messe êêwn daale, ik doo der ne borrel in”. Toen ’t vaarken ’n lessenslag in de tonne zat heb ze nog lange noa ekuierd.

En ie kunt ’t geleuven of neet meer op de weg noar hoes hebt ze gen speuke ezeen al was ’t wal twaalf uur ewes.

Johan Altena