Verhalen

Het Leijerweerd

De eerste vermelding van dit erve vinden we in het schattingsregister van  Twente  uit het jaar 1475. De eerste bekende eigenaar is de familie van Tije. In 1475 verkopen Derk en Seino ten Thije dat hues  to Grymberghe mit den veer etc. en ook met de Luierweerd in de buurschap Enter aan Otto van den Rutenberg en diens vrouw.

 

erven_004_erve Leijerweerd 01Deze Otto van de Rutenberch was een zoon van Alof van den Rutenberg en Willemtje van Vianen van  Beverweerde die het huis Zuthem bij Zwolle bezaten. De van de Rutenbergs behoorden tot de meest vooraanstaande families in het Oversticht en waren verwant aan machtige geslachten in Utrecht. Otto had  reeds een in 1461 een aanzienlijk bezit in Notter verworven door de aankoop van het goed Sudena. Hij huwde op latere leeftijd met Maria van Twickelo, dochter van Johan van Twickelo en Jacobje van  Keppel. Dit echtpaar wilde zich eerst op Sudena vestigen, maar Maria van Twickelo verkoos Grimberg ömb deste neher bei der kirchen zu sein”. Daarna werd Grimberg aanzienlijk verbouwd. Zij kregen vijf kinderen waarvan Otto hem opvolgde in het bezit van de Grimberg. Deze Otto overleed kinderloos in 1549 zijn weduwe in 1561. In 1562 werd de boedel verdeeld tussen de families Schele en van Voorst. Het  Luierweerd komt in het bezit van de familie  Schele tot Weleveld. Het Luierweerd is altijd een pachterve geweest. Er is zelfs een pachtboek over de periode 1632 tot en met 1650 waarin Daniel van Schele van al zijn bezittingen de inkomsten heeft bijgehouden.

 

In 1734 koopt Carel Frederik Cramer, richter te Delden het Luierweerd  van A. Schele te Osnabruck. Cramer was gehuwd met Johanna Putman. Bij het Leijerweerd wordt een buitenhuis gebouwd en een tuin met theehuisje aangelegd en tevens een sterrebos en allee. In de zomer verblijven de Cramers regelmatig op het Leijerweerd. Hun enige kind Joannes Wilhelmus Cramer volgt zijn vader in 1733 op als richter van Delden. Diens tweede zoon Carel Frederik Herman Cramer volgt zijn vader in 1789 op als richter van Delden, ontvanger der landsmiddelen en advocaat-fiscaal van Twenthe. In 1802 krijgt Cramer toestemming om de naam Putman aan de familienaam Cramer toe te voegen. Met zijn moeder Susanna Geertruyd Putman dreigde n.l. de familienaam Putman uit te sterven. Bij de komst van de fransen in 1795 wordt Cramer uit al zijn ambten ontzet van wege zijn prinsgezinde gevoelens. Na de franse tijd is hij burgemeester en secretaris van het Schoutambt Delden. Op 72-jarige leeftijd in 1838 wordt hem eervol ontslag verleend uit deze functies.

 

 

1 november 1838 vestigt Carel Frederic Herman Putman Cramer zich met zijn vrouw Maria Elisabeth van Thielen op het buitengoed het Leijerweerd te Enter. Zijn zoon Joan Wilhelm Putman Cramer wordt in 1841 benoemd tot

erven_002_erve Leijerweerd 02 erven_001_erve Leijerweerd 03
Carel Frederink Herman Putman Cramer (1765-1845), de vader van de burgemeester van Wierden Joan.Wilhelm Putman Cramer (1814-1897), burgemeester van Wierden van 1841 tot 1880

burgemeester van de gemeente Wierden en neemt dan samen met zijn vrouw Maria Gerarda Adolphina Johanna Schouten en hun drie kinderen intrek  bij zijn ouders op het Leijerweerd. Ook de zuster van Joan Putman Cramer, Joanna Wilhelmina Maria, weduwe van de heer Zeger de Jongh trekt bij haar ouders en broer in. Daar worden nog zes kinderen geboren. In 1845 overlijdt Carel Frederic Herman Putman Cramer  en in 1847 zijn vrouw.

erven_003_erve Leijerweerd 04

 

 

 

Rond dit overlijden der ouders zijn toendertijd een aantal actes van boedelscheiding etc. opgemaakt met o.a. een volledige inventarisatie van alle goederen die op het Leijerweerd werden aangetroffen. Deze actes zijn hierna onverkort weergegeven. Tevens is nog opgenomen een acte van verpachting van de boerderij die naast het herenhuis stond. Deze verpachting geldt voor de jaren 1812-1818. In deze acte komen we allerlei bepalingen en beperkingen tegen waaraan de toenmalige pachter was onderworpen.Na beeindiging van zijn loopbaan als burgemeester van de gemeente Wierden in 1880 en het overlijden van zijn vrouw in 1883 komt een einde aan de historie van het buitenhuis. In 1883 wordt het herenhuis voor  afbraak verkocht.

 

 

Een deel van deze gegevens zijn overgenomen uit het boekje “Enter 800” waarin Henk Woolderink  verhaald over de geschiedenis van het Leijerweerd en uit het boek “De havezaten van Twenthe en haar bewoners” van de heren Gevers en Mensema.

Johan Altena,

Enter, 14 april 2001.

 

 

 

 

 

Geen reacties


Een reactie toevoegen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *