Het maritiem vakantieverleden van dokter Veldhuyzen van Zanten
Als dokter Veldhuyzen van Zanten in 1917 in Enter komt is hij ook als gemeentegeneesheer aangesteld. Hieraan is een vaste toelage verbonden. De huur van het door de gemeente gebouwde doktershuis wordt hiervan afgetrokken. Wat resteert is nauwelijks genoeg om van te leven. Dus moet hij een praktijk opbouwen in Enter. De eerste jaren worden ze ondersteund door de wederzijdse familie.
Er was al een generatie, behoudens enkele dokters die maar kort bleven, geen vaste huisarts meer in Enter geweest. De Enternaren zijn klant bij dokters uit Rijssen, Goor en Wierden. Dokter Van Zanten maakt indruk op de Enternaren door zijn tomeloze inzet dag en nacht, zijn droge humor en de bereidheid om “Eanters te leren kuiern”. Zo wordt de dokter een Enternaar “n’oonzen” zoals ze zeggen en zijn praktijk groeit snel. Maar vakanties zijn in de jaren twintig nauwelijks mogelijk.
In 1922 is de zwager van dokter Van Zanten, de heer G.B. Dijken, hoofd van de school met de Bijbel in Enter geworden. Dijken is getrouwd met een zuster van de vrouw van de dokter. In 1933 koopt Dijken een klein motorjacht de “Betty”. Het ligt in een jachthaven in Zwolle. Dokter Van Zanten maakt met zijn gezin ook een tochtje met deze boot en raakt erg enthousiast.
In juni 1934 wordt in de krant een wat ouder motorjacht aangeboden. Het is de “Grayling” eigendom van een Engelsman. Het is een voormalige “notarisboot” met een stalen romp en een houten opbouw. Veel notarissen in Amsterdam hebben een buitenhuis aan de vecht. ’s Morgens worden ze in een boot naar Amsterdam gevaren. In de overdekte “salon” zit de notaris met een sigaar en een krant gerieflijk. De boot kent geen overdekte stuurhut en de stuurman staat open en bloot in weer en wind. Als de Engelsman de boot heeft gekocht is de “salon” ingericht voor zes slaapplaatsen en een overdekte stuurhut geplaatst.
Het motorjacht “Grayling” van dokter Veldhuyzen van Zanten (links op de voorgrond met stuurhut).
De aankoop van het jacht is een gezamenlijk besluit met de kinderen. Ze moeten hun spaarpot omkeren om mede- eigenaar te worden van de boot. In scheepvaartkringen wordt gezegd dat het wijzigen van de naam van een schip onheil brengt dus houdt de “Grayling” zijn naam. Hij wordt geregistreerd op de N.V. Van der Velden Scheepswerf het “Zwartewater ”in Zwolle. In oktober 1934 wordt de boot gereviseerd. De roest wordt van de stalen romp gestoten, hij wordt geteerd en in- en uitwendig geschilderd. Er wordt een schuifdak op de voormalige salon gemaakt en een hekwerk langs het salondek. De Firma Auping uit Deventer richt de zes slaapplaatsen opnieuw in.
In de vakanties van het gezin varen ze met de “Grayling” overal heen tot over De Maas in Belgie. Frank en Rits, de oudste zoons raken erg vertrouwd met de boot. In de zomervakanties wordt de boot verhuurd met als bemanning Frank en Rits. Rits van Zanten, 92 jaar woonachtig in Epe vertelt enthousiast over die mooie tijd. Ze varen heel Nederland door van Groningen tot over de Zeeuwse wateren. In het vooronder waar ze slapen is het wel behelpen met twee mensen. In 1937 wordt een zeilboot van de Bergummer klasse ( BM’r) gekocht die de naam “Madzy” krijgt naar de jongste dochter. Deze zeilboot kan achter het jacht gesleept worden om te zeilen op plaatsen waar dat geschikt is.
Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog wordt de boot door de Duitsers gevorderd. Hij wordt gebruikt bij terugtocht vanuit Friesland naar de Waddeneilanden. Bij die overtocht wordt hij beschoten en zinkt. Na de oorlog is de boot nog wel gelicht maar is zo erg beschadigd dat hij naar de sloop is gegaan.
Hiermee komt een einde aan het maritiem avontuur van de familie Veldhuyzen van Zanten.
Johan Altena
Eerder gepubliceerd in de Wiezer 17/09/2014
Gerelateerde artikelen / foto’s:
‘n Oaln dokter (dokter Veldhuysen van Zanten)
Schoolfoto Frank en Rits Veldhuysen van Zanten
Een reactie toevoegen